Coffee and Cigarettes, Amerikalı bağımsız yönetmen Jim Jarmusch’un yazıp yönettiği, 2003 yapımı uzun metraj filmdir. 1986’da ilk çekimi yapılan filmin kahve ve sigara temalı diğer kısa filmlerle birleştirilerek izlediğimiz hale getirilmesi 17 yıl sürmüştür.
Güçlü oyuncu kadrosuna sahip olan bu filmde; Roberto Benigni, Steve Buscemi, Iggy Pop, Isaach de Bankole, Alfred Molina, Cate Blanchett gibi yıldız isimler yer alıyor. Oyuncular çoğu zaman doğaçlama oynuyor. Fakat diyaloglardaki akış oyuncuların başarısını bir kez daha gözler önüne seriyor.
Esasında Coffee and Cigarettes üçlemesinden oluşan kısa film, yönetmenin filme 8 skeç daha eklemesi ile uzun metraj filme dönüşüyor. Coffee and Cigarettes üçlemesinde yer alan skeçler ise; Strange to Meet You, Twins ve Somewhere in California şeklinde.
Yönetmen 1993 yılında üçlemenin son kısa filmi olan Somewhere in California ile o yıl Cannes Film Festivali’nde Kısa Film Altın Palmiye ödülünü kazanıyor. Belki de bu ödül kısa filmin uzun metraj filme dönüşmesinde yönetmeni cesaretlendiriyor.
On Bir Farklı Masa, On Bir Farklı Hikaye
Coffee and Cigarettes filminde yönetmen bizi 11 farklı masaya konuk ediyor. Bu masalarda oturan kişiler ve sohbetler arasında herhangi bir bağ bulunmuyor. Konuk olduğumuz 11 masa arasındaki tek ortaklık ise kahve ve sigara.
Hikayeler ve yüzler değişiyor. Fakat sigaralar yanmaya, fincanlar ise kahve ile dolmaya devam ediyor. Bu da bize asıl başrolün kahve ve sigara olduğunu gösteriyor.
Kimi hikayelerde ise kahve yerini çaya bırakıyor. İngilizlerin sohbetine konuk olduğumuz “Cousins?” başlıklı hikayenin yansıtıldığı masada sütlü çay övülüyor. “Delirium” hikayesinde de kahvenin zararlarına dikkat çekiliyor. Bundaki asıl sebep ise RZA ve GZA’nın sağlık anksiyeteleri sebebiyle çay içmek istemeleri.
Filmde yer alan hikayeler diyaloglara dayalı. Filmde kahve ve sigara içmek dışında neredeyse hiçbir eylem bulunmuyor. Hatta bu filmde yer alan ikili sohbetler kimi zaman birbirini tanımayan iki insan arasında, kimi zaman kardeşler ve garson arasında, kimi zaman iki samimi dost arasında, kimi zaman ise birbirine yakın fakat bir o kadar uzak olan iki kuzen arasında gerçekleşiyor.
Kısacası Jim Jarmusch’un burada sosyal hayattaki pek çok ilişkiyi hikayeye dahil ettiğini görüyoruz. Hatta bir ara yalnızlığımızın sessizliğinin anlatıldığı bir masaya konuk oluyoruz.
Filmde yer alan tüm skeçlerin aynı etkileyiciliğe sahip olduğunu söyleyemeyeceğiz. Hikayelerde belli bir standardın olmaması zaman zaman sıkıcı sohbetlere konuk olmamıza sebep oluyor. Fakat bu sıkıcılığa rağmen tekrarlanan davranışlar bizi hikayenin içine çekmeyi başarıyor.
Kahve ve Sigara Eşliğinde Tekrar Eden Düşünceler
Film sigara ve kahve ikilisine özendiriyormuş gibi görünebilir. Fakat Jim Jarmusch zaman zaman kahve ve sigara ikilisini göklere çıkarıyor. Zaman zaman ise bu ikiliyi yerin dibine sokmaktan geri kalmıyor. Bu belki de Jim Jarmusch’un da bir zamanlar sigara içmiş olmasından kaynaklı bir durumdur.
Filmde tekrar eden ifadelerin olması da oldukça dikkat çekici. Nikola Tesla’nın “toprağın çok iyi akustik iletken olduğu” düşüncesi; kahve ve sigara ikilisinin oldukça sağlıksız olduğu, kahvenin daha hızlı düş görmeyi sağladığı gibi ifadelerle filmin farklı sahnelerinde tekrar ve tekrar karşılaşıyoruz. Bu ifadelerin tesadüfi bir şekilde konuşmalara dahil olmadığını, Jim Jarmusch’un ara ara bize hatırlatarak vurguyu arttırmak istediğini düşünüyoruz.
Filmde dikkat çeken diğer bir nokta ise konuk olduğumuz masalardaki kişilerin birbirlerinden oldukça zıt kişiliklere sahip olmaları. Sohbetin devamını sağlayan yalnızca kahve ve sigara gibi. Kahve bitince sigara söndürülüyor ya da sigara bitince kahve tek dikişte bitiriliyor.
Hatta zaman zaman bir kahve ve sigara daha teklif edilerek sohbet uzatılmaya çalışılıyor. Çünkü bu masalardaki sohbetin devamlılığını sağlayan tek şey kahve ve sigara. Kahve ve sigara sahneden çekilince karakterlerden biri de ortamı terk ediyor.
Jim Jarmusch kahve sigara düzleminde ortaya koyduğu hikayelerle bize oldukça sıra dışı bir yapıt sunuyor. Pera Müzesi’nin de “Kahve Bahane, Sinema Şahane!” seçkisinde yer alan bu filmin tüm kahve tutkunlarının izlemesi gereken bir film olduğunu düşünüyoruz. Bu arada filme başlamadan önce en sevdiğiniz kahveyi hazırlamanızı öneririz. Zira film keyfinize ara verip kahve hazırlamak isteyebilirsiniz.
Mithra Coffee ekibi olarak şimdiden keyifli seyirler dileriz. Filme dair görüşlerinizi yorum kısmında bizimle paylaşmayı unutmayın!
